Beginners Guide to Myanmar

Hoe beweeg je als reiziger je in een land dat pas een paar jaar open is voor toeristen? Hoe laveer je als backpacker in Myanmar tussen de ongerepte dorpjes en de tourist traps, tussen de restrictieve overheid en de vriendelijk lachende Burmezen? Onze persoonlijke Beginners Guide to Myanmar:

Eet! Geen betere manier om je onder te dompelen in een vreemd land dan head first in de lokale cuisine te duiken. Dus dump je tassen in het guesthouse, neem een verfrissende koude douche en hit the streets. De straten van Yangon en vrijwel iedere andere plaats in Myanmar is bezaaid met local teashops, waar je de hele dag – je raadt het al – thee (of koffie) kunt drinken en rijst, gefrituurde snacks en andere lekkernijen kunt eten.

Geen idee wat het allemaal is? Maakt niet uit. Gewoon een beetje lachen, een beetje wijzen naar wat de buren bestellen en voor je het weet heb je een dampend bakje lekkers voor je neus staan. Bereid je wel voor op een vette bek, want de Myamarezen zijn gek op frituren… Onze favorieten? Komt ie:

Mohinga: dé locale favoriete dish. Op straat verkrijgbaar voor 500kyat (40 cent) Een heerlijk verfrissende bouillon met limoen en koriander, gevuld met noodles, stukjes gefrituurde deegsnacks voor de knapperige bite en eventueel een gekookt eitje.

Fried noodles: vooral de variant met een sausje van pinda, verse kruiden en gedroogde chilli is verslavend.

Hartige pannenkoeken van de straat.

Wijk af van de gebaande paden (maar niet teveel) Ja, het is echt zo’n reizigerscliché: het zijn de onverwachte ervaringen die de diepste indruk achter laten. Helaas is afwijken van de gebaande paden in Myanmar gemakkelijker gezegd dan gedaan. Dat de regering sinds een aantal jaar toegang verschaft aan buitenlandse toeristen, betekent namelijk niet dat het land ook daadwerkelijk vrij toegankelijk is. In de praktijk betekent het dat in Myanmar bepaalde plekken en routes zijn aangewezen waar toeristen zich zouden moeten begeven. Dit zijn de risicoloze idyllische plekken, ingericht op toerisme en dus ‘pottenkijkersproof’ . Hier kunnen reizigers - na het betalen van een fee om het gebied in te kunnen - naar hartenlust hun kiekjes schieten en hun dollars uitgeven.

Op zich niets mis mee, want deze plekken zijn vaak prachtig. Toch bekroop ons soms het gevoel dat het ‘echte Myanmar’ enigszins aan ons gezichtsveld werd onttrokken. Niet alleen zijn bepaalde routes niet toegankelijk voor toeristen, ook guesthouses buiten de geijkte plaatsen hebben vaak geen vergunning om ‘foreigners’ te ontvangen. Op de bonnefooi ergens naartoe gaan en maar zien waar je terecht komt, eindigt er naar verluid vaak mee dat je een slaapplek wordt geweigerd en gewoon weer op de bus wordt gezet terug naar waar je vandaan kwam. Nu is dat op zichzelf niet zo’n ramp, vervelender is dat de locals door jouw aanwezigheid (als die niet is toegestaan) in de problemen kunnen komen. Enige voorzichtigheid is dus geboden.

Dat gezegd hebbende: dit betekent natuurlijk niet dat je niet kunt proberen wat meer je eigen gang te gaan. Zo zijn wij het avontuur aangegaan om vanuit het plaatsje Bago (vlakboven Yangon) richting het noorden te gaan liften, iets dat ons één van de beste ervaringen van onze reis opleverde. Het duurde even voordat we een auto staande hadden gehouden, aangezien Myanmarezen het concept van hitchhiken niet begrijpen en we steeds binnen enkele minuten omsingeld werden door mensen die ons graag de trein/bus/taxi wilden wijzen. Maar toen we eenmaal een jongeman te pakken hadden die ons mee wilde nemen, werden we geconfronteerd met die beroemde gastvrijheid waar de Myamareze bevolking om bekend staat. Omdat we hem het concept van liften hadden geprobeerd uit te leggen met de woorden ‘Give us a ride? No money?' ging deze vriendelijke vriend er vanuit dat wij geen geld hadden. Toen hij onderweg daarom maar even stopte om eten en water voor ons te kopen, brak ons hart bijna van ontroering.

Do as the locals do Zoals overal in Azië hoeft je je ook in Myanmar over blending in geen illusies te maken: dat is onmogelijk. Als foreigner ben je vrijwel overal waar je komt een bezienswaardigheid, waardoor je vaak wordt verwelkomd wordt door nieuwsgierige blikken en/of klikkende camera’s.

Behalve dat je overal het dubbele (of meer) betaalt, beweeg je je als foreigner in Myanmar sowieso als een aparte diersoort door de samenleving. Maar al die aparte foreigners-prijzen, foreigners-hostels en zelfs foreigners-wc’s ten spijt, het hoeft je er niet van te weerhouden om je (soms letterlijk) in het locale feestgedruis te storten. Dus vergeet die taxi en prop je voor 200 kyat lekker in die overvolle lokale bus. Of kruip bovenop die pick-up truck.

Wandel een lokale sporthal binnen en kijk met vijfhonderd Myamarezen de finale van het lokale volleybaltoernooi

En neem niet klakkeloos genoegen met de in verhouding soms astronomische ‘foreigners-prijs’, maar onderhandel op z’n Myanmarees: stevig, maar met een vriendelijke glimlach. Waarom een taxirit van 16.000 kyat accepteren, als het ritje niet meer dan 600 zou moeten kosten? Waarom 28 dollar voor een kamer betalen als het ook voor 10 dollar kan? Je hoeft je echt niet schuldig te voelen dat je een rijke westerling bent, want de prijzen voor foreigners zijn in twee jaar tijd al méér dan verdubbeld, dus heus: een beetje gezonde afdingdynamiek kan geen kwaad. Leg die schroom naast je neer en hassle with the best of them.

Sla de highlights niet over

Leuk natuurlijk al dat toffe gedoe over ‘afwijken van de gebaande paden’ en ‘do as de locals do’, maar dat betekent niet dat je toeristische hoogtepunten dan maar helemaal links moet laten liggen. Bedenk: een highlight krijgt die benaming vaak niet voor niets. Dus lap originaliteit soms even aan de spreekwoordelijke laars en vink - ja net als al die andere toeristen - ook de gouden driehoek van Yangon-Inle Lake-Bagan af. Je zult er geen spijt van krijgen.

Dus geniet van (of erger je aan) de toeristische backpackersvibe rond Inle Lake.

Laat je in zo’n charmant langwerpig bootje over het spiegelgladde water varen.

Of peddel zelf door de fotogenieke dorpjes op het water

En ontdek dat de unieke ‘voetroeitechniek’ een stuk moeilijker is dan het lijkt.

Véél moeilijker...

Verdwaal tussen de meer dan 2000 tempels van het oude Bagan.

Sta tot drie keer toe met een lege e-bike op hulp te wachten in de brandende zon (Gewoon lachen. Gewoon lachen….)

Boek de immens populaire ballonvaart ver van tevoren of vis (net als wij) achter het net…

Kijk de zonsopgang op één van de tempels

Huil. Omdat het gewoon te mooi is.

Haal je hart op bij landgenoten Voordat je op reis gaat heb je vaak heel eigenwijze ideeën. ‘Ik ga wil lekker alleen maar locals ontmoeten.’ Of: ‘Ik heb echt geen zin in al die andere westerlingen, hoor.’ Wij kunnen inmiddels uit ervaring vertellen: ja, daar heb je wel zin in. Geloof ons nou maar. Hoe bijzonder die ontmoetingen met locals ook zijn, vroeg of laat ontstaat de dringende behoefte aan ongecompliceerd contact, met mensen die jouw taal speken en en bovenal jouw humor begrijpen.

Zowel in Mongolië als in China en Myanmar, kwam er vroeg of laat altijd dat moment dat we snakten naar een avondje ‘opladen’ bij medereizigers. En je zult zien dat vaak juist op dat moment –als een geschenk van boven – de leukste mensen hetzelfde guesthouse binnen komen wandelen of dezelfde pick-up truck in springen. Zo hadden we het geluk om op weg naar Bagan het pad te kruisen van de Nederlandse Anouk en Tamara, waarmee we drie dagen lang onze verhalen, grappen, ergernissen, ziel en zaligheid en véle Mojito’s hebben mogen delen. It was our pleasure, fijne gozerwijffies. En precies wat we nodig hadden.

Kom nu maar door met die Zuid-Amerikanen. Wij kunnen er weer even tegen.